“Der Standard”
Kreu i qeverisë shqiptare kohët e fundit është bërë gjithnjë e më autoritar. Tani ai po përpiqet të kontrollojë gjyqësorin e pavarur
Që nga arrestimi i kryebashkiakut të Tiranës, Erion Veliaj, më 10 shkurt për akuza të rënda për korrupsion, Prokuroria e Posaçme për Korrupsionin dhe Krimin e Organizuar (SPAK) dhe gjykata speciale përgjegjëse kanë qenë nën sulme të vazhdueshme nga përfaqësues të Partisë Socialiste në pushtet dhe mbi të gjitha nga kryeministri Edi Rama.
Veliaj është një i besuar i ngushtë i Ramës. Vitet e fundit ai ka marrë gjithnjë e më shumë kontrollin e të gjitha institucioneve në Shqipëri duke përdorur metoda autoritare. Tani ai madje ka penguar Këshillin Bashkiak të Tiranës të nisë procedurat e shkarkimit të Veliajt dhe në vend të kësaj e ka bërë veten de facto kryetar bashkie.
Në të njëjtën kohë, anëtarë të Partisë Socialiste po dërgohen për të bërë fushatë kundër SPAK-ut dhe Gjykatës Speciale. Ata padyshim duan që drejtësia të heqë dorë nga hetimi ndaj Veliajt. Madje, sipas mediave shqiptare, mbështetës të Partisë Socialiste kanë kërcënuar dhe sulmuar fizikisht prokurorët. Në një deklaratë, SPAK dhe Gjykata Speciale kritikuan policinë dhe Gardën e Republikës për dështimin e mbrojtjes së gjyqësorit nga pasardhësit e partisë në pushtet.
Edhe Këshilli i Lartë i Drejtësisë së Shqipërisë kritikoi se “njerëzit në pozitat e pushtetit” – dukshëm duke iu referuar vetë Ramës – “po dëmtojnë imazhin dhe dinjitetin e gjyqtarëve në gjykatat speciale për korrupsionin dhe krimin e organizuar”. Çdo përpjekje për të minuar pavarësinë e gjyqësorit nëpërmjet presionit apo detyrimit të çfarëdo lloji përfaqëson një kërcënim të drejtpërdrejtë për pavarësinë, demokracinë dhe shtetin e së drejtës.
Veliaj sulmoi edhe drejtësinë e pavarur dhe tha në Facebook se prokurori special i ngarkuar ishte një “i çmendur”; akuzat ndaj tij ishin “idiote”. Veliaj akuzohet se ka marrë ryshfet për shpërndarjen e kontratave publike për kompanitë e afërta me të. Përveç kësaj, ai dyshohet për pastrim parash. Masa sigurie u mor edhe ndaj bashkëshortes së tij Ajola Xoxa. Thuhet se ryshfetet janë transferuar në llogari të kontrolluara nga ata ose të afërmit e tyre.
Rama dhe Partia e tij Socialiste në pushtet tashmë duan të frikësojnë gjyqësorin dhe të krijojnë një presion të tillë që hetimet kundër figurave kyçe të partisë – si Veliaj – të pushojnë. Por kjo do të thotë gjithashtu se Rama dhe partia e tij duan të anashkalojnë ndarjen e pushteteve për të fituar kontroll të plotë mbi të gjitha institucionet shtetërore. Rama dhe partia e tij po minojnë në mënyrë aktive demokracinë dhe shtetin e së drejtës në Shqipëri.
Çështje e diskutueshme e reformës në drejtësi
Vitet e fundit Rama është sjellë gjithmonë sikur të ishte garant i një reforme në drejtësi që kishte rezultuar me shkarkimin e shumë gjyqtarëve dhe prokurorëve të korruptuar. Vitet e fundit edhe SPAK ka treguar se mund të jetë mjaft i fuqishëm. Janë zbuluar disa raste korrupsioni që përfshijnë politikanë të shquar, duke përfshirë ministra. Çështja Veliaj tregon edhe guximin e prokurorëve.
Megjithatë, aktualisht nuk ka asnjë forcë të vetme politike në Shqipëri që do të avokonte për një gjyqësor të pavarur dhe luftën kundër korrupsionit – me fjalë të tjera, për një shtet të drejtë për të gjithë qytetarët. Edhe partitë opozitare po sulmojnë SPAK-un. Madje, ish-kryeministri i Partisë Demokratike, Sali Berisha, i cili po ashtu është nën hetim, ka premtuar se do të shkrije SPAK-un nëse vjen në pushtet. Berisha e cilësoi kreun e SPAK-ut, Altin Dumani, si kreun e një “organizate kriminale”.
Gjykata Speciale kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar në Shqipëri dhe agjencia e saj ligjzbatuese SPAK u krijuan në viti