A po përgatitet Kina të pushtojë Tajvanin?

Zyrtarët kinezë po kërkojnë mënyra për të mbrojtur vendin nga sulmet ekonomike nëse perëndimi do të vendosë sanksione ndaj Kinës në të njëjtën mënyrë si me Rusinë, duke nxitur frikën se kombi po përgatitet për të pushtuar Tajvanin.

Rregullatorët e Kinës mbajtën një takim urgjent më 22 prill midis zyrtarëve të bankës qendrore të Kinës, ministrisë së Financave, bankave vendase që operojnë brenda Kinës dhe huadhënësve ndërkombëtarë  si HSBC.

Sanksionet e ashpra ekonomike të Perëndimit ndaj Rusisë nxitën takim urgjent me ministrinë e Financave që deklaroi se administrata e presidentit Xi ishte vënë në gatishmëri nga ngrirja e papritur e dollarit.

Lajmi vjen pasi Britania e Madhe dhe SHBA zhvilluan bisedime të nivelit të lartë se si të menaxhojnë një krizë në Azi, nëse Kina pushton Tajvanin.

Kina pretendon se Tajvani është pjesë e territorit të saj, pavarësisht se vendi ishull funksionon nën një qeveri të veçantë që nga viti 1949.

SHBA mendohet se po shqyrton sanksione proporcionale ndaj Kinës në rast se pushton Tajvanin, duke parashikuar një skenar të ngjashëm me atë që luhet në Ukrainë.

Megjithëse bizneset kineze janë përmbajtur nga të bërit biznes haptazi me regjimin e Vladimir Putin që kur ai dha urdhrin për të pushtuar Ukrainën, presidenti Xi Jinping thuhet se ka ruajtur disa lidhje ekonomike me Rusinë.

Pse Kina i vuri syrin Tajvanit?

Kina dhe Tajvani kanë një mosmarrëveshje të gjatë mbi sovranitetin e ishullit.

Kina e konsideron Tajvanin si pjesë të territorit të saj, më saktë një provincë, por shumë tajvanezë duan që ishulli të jetë i pavarur.

Nga viti 1683 deri në 1895, Tajvani sundohej nga dinastia Qing e Kinës. Pasi Japonia shpalli fitoren e saj në Luftën e Parë Sino-Japoneze, qeveria Qing u detyrua t’ia dorëzonte Tajvanin Japonisë.

Ishulli ishte nën sundimin e Republikës së Kinës pas Luftës së Dytë Botërore, me pëlqimin e aleatëve të saj, SHBA-së dhe Britanisë së Madhe.

Udhëheqësi i Partisë Nacionaliste Kineze, Chiang Kai-shek, iku në Tajvan në vitin 1949 dhe krijoi qeverinë e tij pasi humbi Luftën Civile ndaj Partisë Komuniste dhe liderit të saj Mao Ce Dun.

Djali i Chiang vazhdoi të sundonte Tajvanin pas babait të tij dhe filloi demokratizimin e Tajvanit, shkruan DailyMail.

Në vitin 1980, Kina paraqiti një formulë të quajtur ‘një vend, dy sisteme’, sipas së cilës Tajvanit do t’i jepej autonomi e konsiderueshme nëse pranonte ribashkimin kinez. Tajvani e refuzoi ofertën.

Tajvani sot, me kushtetutën e vet dhe udhëheqësit e zgjedhur në mënyrë demokratike, pranohet gjerësisht në Perëndim si një shtet i pavarur. Por statusi i saj politik mbetet i paqartë./abcnews.al/