Teksa Italia solli 16 emigrantët e parë të shpëtuar në det, që përpiqeshin të arrinin në Evropë me anë të Italisë, kjo shënon një ndryshim të jashtëzakonshëm në trajtimin e migracionit mesdhetar.
Burrat – 10 shtetas Bangladesh dhe gjashtë Egjiptianë – u shpëtuan të dielën nga anije të ndryshme emigrantësh që u larguan nga Libia ditë më parë, sipas Rojës Bregdetare të Italisë.
Egjipti dhe Bangladeshi janë midis 22 vendeve që konsiderohen “të sigurta” nga Italia, një përcaktim që i pengon shtetasit e tyre të kualifikohen për azil politik, me disa përjashtime.
Agjencia e OKB-së për refugjatët, UNHCR, do të ketë monitorues të përhershëm në qendra për tre muajt e parë të skemës, për të siguruar që nuk ka mospërputhje me standardet ndërkombëtare dhe rajonale të të drejtave të njeriut, tha për CNN të martën Filippo Ungaro, zëdhënësi i UNHCR-së për Italinë.
“UNHCR-ja, e cila nuk ishte pjesë e negociatave origjinale apo gjuhës së protokollit Itali-Shqipëri, ka rënë dakord të kryejë këtë rol monitorues për të ndihmuar që protokolli të zbatohet, në një mënyrë që mbron të drejtat dhe dinjitetin e azilitkërkuesit”, tha ai.
“Stafi i UNHCR-së do të ketë akses të drejtpërdrejtë dhe mundësinë për të vëzhguar fazat e ndryshme të procesit dhe do të shqyrtojë procedurat e identifikimit, shqyrtimit dhe vlerësimit të cenueshmërisë. Ata gjithashtu do të monitorojnë trajtimin e personave të zhvendosur dhe kushtet e azilkërkuesve në qendra.”
Në fund të periudhës fillestare tremujore, UNHCR-ja do të bëjë vlerësime dhe rekomandime që do të jenë në dispozicion të publikut, shtoi ai.
Skema ka marrë reagime dhe dënime të forta nga grupet e të drejtave të njeriut, të cilat kanë frikë se do të jetë një precedent për kombet e tjera që dëshirojnë të shkarkojnë migrantët në vendet e palëve të treat, që mund të mos kenë rregulla të rrepta për të drejtat e njeriut.
Komiteti Ndërkombëtar i Shpëtimit (IRC) e quajti hapjen e qendrave një “ditë të errët për politikat e BE-së për azilin dhe migracionin” dhe tha se shpresonte që protokolli shqiptar të mos ishte një plan për të tjerët.
“Mbajtja e njerëzve të bllokuar pas telave me gjemba, qëllimisht larg syrit dhe mendjes, nuk është një zgjidhje e qëndrueshme për sfidat e migracionit të Evropës,” tha drejtoresha e avokimit të BE-së në IRC, Marta Welander, në një deklaratë për CNN të martën.
“Ndërsa numri i njerëzve që mbërrijnë në Itali është zvogëluar në muajt e fundit, numri i atyre që tentonin kalimin e pabesë drejt Spanjës është rritur shumë. Këto qasje nuk i pengojnë njerëzit të rrezikojnë jetën e tyre për të arritur në Evropë, ato thjesht i çojnë ata në rrugë gjithnjë e më të rrezikshme,” shtoi Welander.
Meloni hodhi poshtë kritikat, duke i thënë dhomës së lartë stë parlamentit të Italisë se ajo shpreson që plani të vendosë një rrugë për vendet e tjera që duhet të ndjekin. “Është një rrugë e re, e guximshme, e paprecedentë, por që pasqyron në mënyrë të përsosur frymën evropiane dhe ka të gjitha kushtet për një rrugë që duhet ndjekur edhe me vendet e tjera jo-BE”, tha ajo të hënën.
Më shumë se 1 milion emigrantë kanë arritur në Itali përmes detit nga portet e Afrikës së Veriut që nga viti 2014, sipas statistikave të qeverisë italiane dhe UNHCR-së.
Më shumë se 30,500 kanë vdekur ose janë zhdukur në të njëjtën rrugë që nga viti 2014, sipas Organizatës Ndërkombëtare të OKB-së për Migracionin./ CNN.