Bashkia e Tiranës, në përpjekjen e saj për të “ndritur” qytetin me një tjetër instalacion, ka njoftuar tenderin për projektin “Tirana Moons” me një vlerë marramendëse prej 39 milionë lekësh. Ky instalacion, një strukturë modulare prej druri dhe pëlhure që përshkruhet si një pavijon futurist në formë hëne, do të ngrihet përballë Politeknikut, në sheshin “Nënë Tereza”.
Në teori, projekte të tilla mund të sjellin një shtysë artistike dhe të tërheqin vëmendjen e qytetarëve e turistëve. Por në praktikën shqiptare, një pyetje e rëndësishme mbetet: a përputhet ky investim me nevojat reale të qytetit dhe qytetarëve të tij?
390 mijë euro për një “hënë” prej druri dhe pëlhure
Leximi i përshkrimit teknik të projektit të krijon ndjesinë e një përpjekjeje për t’i dhënë një imazh të sofistikuar diçkaje tepër bazike. Në fund të ditës, kemi të bëjmë me një strukturë të përbërë nga unaza druri, shkallë dhe një tendë të mbuluar me material të papërshkueshëm nga uji. Pyetja që lind natyrshëm është: përse duhet të kushtojë kaq shumë një instalacion i tillë?
Transparenca dhe efektiviteti i shpenzimeve publike kanë qenë gjithmonë pikëpyetje në Shqipëri, dhe ky projekt duket si një tjetër rast ku qytetarët nuk janë përfshirë në vendimmarrje, ndërsa fondet publike përdoren për projekte që duken më shumë dekorative sesa funksionale.
Kush përfiton nga këto instalacione?
Qytetarët e Tiranës përballen çdo ditë me probleme të përhershme: mungesa e ujit të pijshëm në disa zona, trafiku i rënduar, ndotja e ajrit dhe hapësirat publike që ngushtohen për t’u zëvendësuar me ndërtime. Në një qytet ku këto nevoja bazike mbeten të paplotësuara, ndërtimi i një “hëne” prej druri për 390 mijë euro tingëllon si tallje ndaj prioriteteve reale të qytetarëve.
Kjo është pjesë e një modeli të njohur tashmë: krijimi i projekteve pompoze për të mbuluar mungesën e investimeve të dobishme dhe për të nxjerrë përfitime të fshehta nga tenderat. Çdo projekt që lansohet nga bashkia duket se nuk është më thjesht një iniciativë, por një mundësi për të mbushur xhepat e një grushti njerëzish.
Tirana, qyteti i fasadave
Prej vitesh, Tirana po shndërrohet në një qytet të fasadave dhe instalacioneve të shtrenjta që zbehen me kalimin e kohës. Nga “Piramida” që transformohet me kosto të larta deri te një sërë projekte të ngjashme me “Tirana Moons”, qyteti po zhytet gjithnjë e më shumë në shpenzime luksoze, ndërsa infrastruktura bazike mbetet e pazhvilluar.
Në vend që të investohet në përmirësimin e jetës së përditshme të qytetarëve, fondet shpërdorohen për projekte të cilat janë më shumë simbolika politike sesa përmirësime reale.
Një pyetje për bashkinë
A është e nevojshme që 39 milionë lekë të shpenzohen për një projekt si ky në një qytet ku shumë shkolla kanë ende kushte të mjerueshme, ku rrugët mbeten të shkatërruara dhe ku njerëzit janë të detyruar të largohen për shkak të mungesës së perspektivës? Apo ndoshta, ashtu si gjithmonë, këto hënëza nuk janë për qytetarët, por për xhepat e atyre që ndajnë tortën e tenderave?
Në fund të ditës, “Hënët e Tiranës” nuk do të ndriçojnë jetën e qytetarëve, por do të shtojnë një tjetër hije mbi mënyrën sesi udhëhiqet ky qytet.