Greta BEQIRI
Edi Rama ka një problem të madh me kontrollin, thjesht nuk mund ta lëshojë atë. Nëse ka diçka që ai nuk e duron, është pavarësia e institucioneve. Prandaj, ai sigurohet që çdo kryetar bashkie të mos jetë një administrator i zgjedhur nga qytetarët, por një “administrator prone” që i raporton atij.
Edi Rama nuk largohet dot nga vendet ku bën dëmin e madh, skur të ishte një vrasës serial që rikthehet në skenën e krimit për të soditur rrënimin që ka lënë pas. Por pse rikthehet sërish te Bashkia?
Ky nuk është një kthim nostalgjik. Ky është një rikthim paniku, një përpjekje për të shpëtuar veten, sepse perandoria e tij po shembet me të njëjtën arrogancë me të cilën u ndërtua.
Arrestimi i Erion Veliajt e ka tronditur këtë makineri. Njeriu që për vite me radhë shërbeu si zgjatim i dorës së tij, tani është shndërruar në një problem. Rama e di që nëse një nga “ushtarët” e tij bie, zinxhiri mund të vazhdojë të këputet. Dhe në vend që të përballet me realitetin e një shteti që po i rrëshqet nga duart, ai zgjedh të bëjë atë që di më mirë: të kapet pas pushtetit me dhëmbë e me thonj, duke u kthyer në vendin ku krimi politik i tij nisi.
1. Një despot nuk mund të pranojë boshllëkun e pushtetit
Bashkia e Tiranës ishte “lulishtja” e tij e parë politike, vendi ku Rama mësoi si të kapte një institucion dhe ta kthente në një mjet personal për propagandë dhe abuzim. Ai nuk mund të lejojë që dikush tjetër të marrë frerët dhe ndoshta ta drejtojë atë ndryshe. Prandaj, ai kthehet për të vënë dorën mbi të, për t’u siguruar që gjithçka mbetet në rrethin e tij të hekurt.
2. Frikë nga tradhtia, sepse kur piramida lëkundet, fillojnë rrëfimet
Rama duket se nuk ka frikë nga drejtësia, sepse ai e ka bërë zakon ta shkelë ligjin pa pasoja. Por ai ka frikë nga njerëzit e tij, ata që dikur i ushqente me pushtet dhe tani janë gati ta shesin për të shpëtuar veten. Erion Veliaj ishte një prej tyre, por tani që është në pranga, ai është një problem i madh. Çfarë ndodh nëse fillon të flasë? Çfarë ndodh nëse tregon si u ndërtua korrupsioni në çdo qelizë të administratës lokale?
Një shef i krimit gjithmonë kthehet për të parë nëse njerëzit e tij do ta mbajnë gojën mbyllur apo do ta shesin. Prandaj, Rama nuk po e lë këtë proces të rrjedhë vetë, ai është kthyer për ta kontrolluar atë.
3. Propaganda si shpëtim i fundit, sepse realiteti është i frikshëm
Për vite me radhë, Rama ka ndërtuar një realitet fiktiv ku ai është lideri i pagabueshëm, artisti i politikës, reformatori që e shpëtoi Shqipërinë. Por kjo është një përrallë që po shembet me çdo skandal të ri. Veliaj nuk është vetëm një humbje për të, është një goditje në fytyrë për gjithë mitin e qeverisjes së tij.
Në këtë moment krize, ai bën atë që di më mirë: shfaqet para kamerave, flet me sigurinë e një mashtruesi profesionist dhe bën sikur gjithçka është nën kontroll. Ai nuk e njeh turpin dhe nuk e njeh përgjegjësinë.
4. Pushteti është thesari i tij personal, dhe ai nuk lejon askënd tjetër ta prekë
Pse është kaq i shqetësuar Rama për Bashkinë e Tiranës? Sepse pushteti është makineria e tij financiare. Këto nuk janë institucione të administrimit lokal, por lavatriçe gjigante për paratë e pista të pushtetit. Një kryebashkiak i lirë, që nuk është i nënshtruar nga ai, mund të hapë disa dosje të sikletshme. Mund të tregojë ku kanë shkuar paratë e qytetarëve, si janë bërë tenderat, kush i ka marrë koncesionet.
Ky është tmerri më i madh i Edi Ramës. Ai nuk ka frikë nga vota, sepse ka mësuar si ta manipulojë atë, por ai ka frikë nga e vërteta. Dhe e vërteta e institucioneve të kapura nga ai mund të jetë më e rrezikshme se çdo kundërshtar politik.
5. Një hajdut nuk largohet nga skena e krimit
Imagjinoni një hajdut që kthehet në bankën që ka grabitur për të parë nëse alarmi është akoma i ndezur. Kjo është pikërisht ajo që po bën Rama me Bashkinë e Tiranës, konkretisht dhe jo vetëm. Ai e di që krimi është kryer, por duhet të sigurohet që askush nuk po e ndjek, askush nuk po hulumton dhe askush nuk po kërkon të vërtetën.
Ai do të vazhdojë të jetë aty, i veshur me kostume, apo çitjane të shtrenjta dhe duke folur për arritjen, Europën dhe ‘demokracinë’, por pas skenës, ai do të sigurohet që asgjë të mos ndryshojë.
6. Një mesazh për SPAK-un dhe drejtësinë: “Unë jam mbi ju”
Arrestimi i Veliajt mund të ketë qenë një shpresë për drejtësinë, por Rama është kthyer për të dhënë një mesazh të kundërt: “Unë nuk bie. Unë jam këtu. Askush nuk mund të më prekë.” Ky është një sfidim i hapur i drejtësisë. Ai e di që sistemi është ende i mbushur me njerëz besnikë ndaj tij, prandaj nuk ka frikë të dalë hapur dhe të veprojë sikur është mbi çdo ligj.
Por historia ka treguar se sa më shumë një autokrat sfidon fatin, aq më afër është fundi i tij.
Rama po kthehet në skenën e krimit, sepse ka frikë, jo sepse ka forcë
Edi Rama nuk është duke u kthyer në Bashki sepse është i fuqishëm. Ai po kthehet sepse është i dëshpëruar. Arrestimi i Veliajt nuk është një incident i izoluar, është një tërmet që mund të hapë rrugën për më shumë arrestime, për më shumë të vërteta të zbuluara dhe për më shumë panik në radhët e pushtetit të tij.
Ai po kthehet për të ruajtur pushtetin me çdo kusht. Por sa herë që një tiran kthehet në skenën e krimit, do të thotë se diçka nuk shkon. Dhe ndoshta, këtë herë, ai nuk do të arrijë ta shpëtojë veten.