Gazeta RD
Nga Alba KEPI
Nuk kam qenë kurrë në Theth. Por ndjej se e njoh dramën që ndodh atje. Sepse jam nga Tirana – dhe e njëjta dramë ndodh çdo ditë në qytetin tim. Njerëz që përjashtohen nga vendi i tyre. Toka që nuk është më e jona. Kujtesa e prona që fshihen me një vendim ndërtimi, me një firmë pa emër.
Ndjej se po humbasim gjithçka: qytetin, fshatin, malin. Po humbasim vetveten.
Në Tiranë, qyteti ka humb. Lagjet ku njerëzit jetuan me breza zhduken brenda natës për t’u zëvendësuar nga kulla shtazê për nga forma dhe qëllimi. E quajnë “zhvillim”, por askush nuk pyet: për kë zhvillohet ky qytet? Kush përfiton?
Tiromsi autokton nuk ka më vend në pronën e të parëve.
Në Theth, banorët e hershëm përballen me një tjetër zhvendosje: ligjore, burokratike, por po aq brutale. Ligje për “prona pa pronar”, vendime që favorizojnë investitorë, projekte që ftojnë botën, por përjashtojnë njerëzit që i ruajtën ato troje me shekuj.
Malësori autokton shpallet i huaj në tokën e vet.
Këto nuk janë aksidente. Janë simptoma të një modeli shtetëror që nuk e njeh qytetarin si zot të vendit të vet. Një shtet që sillet si padron: i dhuron toka privatëve, i fal licenca klientëve, i trajton njerëzit si pengesë për “zhvillimin”. Në fakt, kemi një model ku fiton kush ka lidhje, dhe humb kush ka rrënjë.
Humbëm qytetin – sepse u shit për ndërtim.
Po humbim dhe naltësitë – sepse po shiten për turizëm.
Në mes mbetet një popull që nuk gjen më vend në asnjë gjeografi të vetën.
Dikur thonim “kjo është prona e jona”. Sot kemi frikë ta themi. Se mos na sulmojnë “nuk ke dokument”.
E mos na nxjerrin si të tepërt.
Por Shqipëria pa njerëzit që e banuan, që e ruajtën, që e deshën — nuk është më Shqipëri. Është një hapësirë me flamur, por pa atdhe.
A mund të ndryshojë kjo histori?
Po, vetëm nëse themi me zë të lartë:
Ky qytet është i yni. Këto male janë të tanët. Kjo tokë nuk është për shitje, është për jetë.
Sepse një popull që nuk mbron rrënjët e veta, është një popull që do ta shkulë historia.
Dhe ne nuk kemi më tokë tjetër ku të rrimë në këmbë.
