Skandali i Kryebashkiakut të Vlorës, i shpronëson pronarët për të ndërtuar vetë kulla mbi tokën e tyre

Një skandal grabitje pronash është denoncuar në mbledhjen e Këshilit Bashkiak të Vlorës nga këshilltarët e opozitës. Skandali ka të bëjë me lojën e Dredhës së Bashkisë për të shpronësuar parcela toke në pronësi të pronarëve që më pas i merr vetë dhe mbi to ndërton pallate apo kulla. Shpronësimet bëhen me detyrim dhe me vlera qesharake nga Dredha në zonën e Lungomares dhe më pas ai jep leje ndërtimi duke i shfrytëzuar për vete këto sipërfaqe në bashkëpunim me klientelën e tij.

Debatet për Transferimin e Pasurive Shtetërore në Pronësi të Bashkisë Vlorë dhe Pasojat Ligjore për Pronat e Shpronësuara

Në mbledhjen e Këshillit Bashkiak të Vlorës të mbajtur në muajin janar, janë zhvilluar debate të ashpra lidhur me shqyrtimin e projekt-vendimit për shprehjen e dakordësisë për nisjen e procedurave të transferimit të pasurive shtetërore në pronësi të Bashkisë Vlorë. Ky transferim përfshin disa pasuri në zonën e Lungomares, me qëllim që ato t’i jepen firmave private për ndërtim, duke u justifikuar si një veprim në dobi të komunitetit. Këto pasuri janë të cilësuara si pronë shtetërore, ndërkohë që disa prej tyre kanë qenë dikur në pronësi të individëve të shpronësuar, të cilët kanë kundërshtuar këtë transferim nëpërmjet një procesi gjyqësor.

Një pjesë e pasurive në zonën e Lungomares, që aktualisht figurojnë në regjistrat kadastralë si pasuri shtetërore, kanë qenë dikur pronë e ish-pronarëve Shehaj, Kokoshaj dhe Mezinaj. Ato u shpronësuan për interes publik në kuadër të dy projekteve infrastrukturore:

1. VKM nr. 595, datë 3.8.2016, e cila parashikon shpronësimin e pronave private për realizimin e projektit “Ndërtimi dhe sistemimi i rrugës ‘Gjykata – Akademia e Marinës’ + Rruga ‘Duro Shaska’ deri tek 7 Pallatet, Vlorë, Faza I”.
2. VKM nr. 120, datë 28.2.2018, për shpronësimin e pasurive private që preken nga projekti “Rishikimi i kalimeve këmbësore dhe i hapësirave publike në Rrugën ‘Gjykatë-Akademia e Marinës – 7 Pallatet’, Faza I, Vlorë”.

Pas shpronësimit, pasuria e ish-pronarëve Shehaj kishte një sipërfaqe totale prej 5,961.75 m², e cila u shpronësua për një sipërfaqe prej 5,379 m², duke lënë një pjesë të pasurisë, 582 m², të pa shpronësuar. Pas përfundimit të projekteve, një sipërfaqe e konsiderueshme prej rreth 3,000 m² ka mbetur e pa shpronësuar, duke përfshirë edhe pjesën prej 582 m². Ky fakt është konfirmuar nga ekspertë topografë të licensuar.

Për këtë arsye, pasardhësit e pronarëve të shpronësuar kanë iniciuar një proces gjyqësor kundër Bashkisë Vlorë dhe Këshillit të Ministrave. Ata kërkojnë pavlefshmërinë e shpronësimit për pjesën e paprekur nga projektet, duke kërkuar gjithashtu kthimin e pasurive në gjendjen e mëparshme si pronë private. Gjithashtu, ata kanë paralajmëruar se do t’i drejtohen Strukturës së Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK) për hetime lidhur me mundësinë e veprimeve korruptive nga ana e Bashkisë Vlorë në lidhje me këto pasuri.

Në përputhje me Ligjin nr. 8561, datë 22.12.1999, “Për shpronësimet dhe marrjen në përdorim të pasurisë pronë private për interes publik”, ka parashikime të qarta për pavlefshmërinë e shpronësimeve që nuk përmbushin kërkesat e përcaktuara nga ligji. Sipas Nenit 26 të këtij ligji, shpronësimi është i pavlefshëm nëse subjekti që përfiton pasurinë nuk realizon projektin brenda afatit të caktuar, ose nëse nuk paguhet kompensimi për pronarët e shpronësuar.

Në këtë kontekst, aktet ligjore parashikojnë që pronat e shpronësuara do t’u kthehen ish-pronarëve me të drejta të plota, nëse procesi i shpronësimit rezulton të jetë i pavlefshëm. Kjo ndodhi për shkak të dështimit të Bashkisë Vlorë dhe Këshillit të Ministrave për të ndjekur procedurat e duhura për shpronësimin dhe kompensimin, duke i shkelur të drejtat e pronësisë të individëve të shpronësuar.

Në këtë situatë, janë ngritur pikëpyetje të mëdha për transparencën dhe ligjshmërinë e veprimeve të institucioneve shtetërore. Sipas Ligjit për Shpronësimet, organi që realizon shpronësimin është i detyruar të sigurojë transparencë dhe të mbrojë të drejtat e pronarëve të shpronësuar, një detyrim që, sipas paditësve, Bashkia Vlorë nuk e ka përmbushur.

Ky rast ka tërhequr vëmendjen e opinionit publik dhe mund të shërbejë si një rast studimi për praktikat e shpronësimeve për interes publik dhe ndërlikimet që mund të lindin kur këto veprime nuk përmbushin kërkesat ligjore dhe kushtetuese.