-Interviste ekslusive për FokusTV-
Ambasadori ka pranuar kërkesën e FokusTV. Si zakonisht, korrekt
E pyeta per rrjedhjet e Pentagonit
Robert Papa:A je suprizuar nga Egjipti qe i shet parmë Rusise apo nga Vucic qe po i con arme Ukraines?
Xhon Bolton: Historia për Egjiptin është pak konfuze, sepse qeveria egjiptiane ra dakort t’i conte Ukrainës predha artilerie.. Ka pasur nje lidhje ushtarake mes Egjiptit dhe Rusisë por nëse ai raport është i vërtetë, është një gabim katastrofik për qeverinë e Egjiptit. Nuk e dime tërë hitorinë por për cdo qever, ana më e mirë peër të mbështetur, është Ukraana. E di që prek sjelljet historike, por për Europën, perfshi ca vende të NATO-s, që nuk kane perfomuar sic duhej, nuk ka asnjë dyshim se kush eshte agresori dhe viktimat e pafajshme. Kësisoj, mendoj se cdo vend qoshin aoo jo në NATO, duhet ta kuptojne se cila është anan e drejtë.
Robert Papa: Çfarë lexoni te vvizita e Makron në Kine dhe deklaratat e tij për një Europe autonome. Tajleron pat thënë “ata nuk nxjerim mësim kurre. Nuk kanë mësuar se pa SHBAnuk ka BE?
Xhon Bolton: Nuk është hera e parë që Makron thotë dicka si kjo, para pushtimit të Ukrainës pat thënë se Natos- i ka vdekur truri.Ue di se Franca , Gjermania por edhe SHBA janë të shqetësuar nga ndikimi ekonomik i Kinës dhe prej sjelljes se saj me fqinjet. Gjithkush është shqetësuar për ndikimet ekonomike, por thelbësisht , ne duhet të shqetësohemi për problemet e sigurise ,nga perspektiva e Europës
Gjithkush ja mbbtjur shënime nga vizita e Shi Xi Ping në Moskë dhe po del një aks i ri ruso -kinez dhe Kina është partneri dominant. Kina e ka ndihmuar Rusinë në luftën me Ukrianën. Mbase duke mos cuar armë direkt, por ka rruge indirekte ta ndohmojë Rusinë. Nuk ka shqetqsim në Azi kundër Europës poraksi Rusi- Kinë duhet të jetë shqetësim global
Kur Makron shkoi në Kine dhe mer me vete Ursula, kryetaren e Komitetit erupopian gjoja flet për gjithë Europën, por kjo nuk eshte e sakte se kryeministri i Polonisë tha se autonomia strategjike për Europën nuk funksionon. Vec në rastin e Ukraines, BE po dështon në suportimin me armë për Ukraineën.
BE mund të përpiqet ta quajë veten njësi politiko- ushtarake, por nuk është. Eshtë e sigurt që nuk është ushtarakisht. Dhe në shume aspekte, nuk është as politikisht. Eshtë nje projekt themeloe ekonomik, edhe pse liderë te disa vendeve duan ta bejme më shumë se aq, por ne cështjet reale, politiko ushtarake,BE më shumë ka folur se sa ka performuar.Fjalët e Makron janë shembull më shumë retorike se sa realitet.
Robert Papa: A mendon se Amerika po lëshin terren për BE ne Ballkna në Kosovë? Gjermania dhe Franca po marin drejtimin te Asocionet serbe. Nuk eshte me Ballkani i mbështetur nga Amerika. A është kjo rruga e drejte?
Xhon Bolton: Gjermanët dhe francezet më ttanë mua, kur unë isha në qeveri se ata ishin zotërit e Ballkanit dhe Amerika duhet të kishte rol sekondar. Uneë mendova se kjo nuk ishte korrekte.Ne angazhuam anetarë te NATO-s si Greqia, Shqiperia dhe të tjere. Balllani Perëndimor nuk është vetëm territor i BE, është pjesë e Atlantikut Verior, ndaj duhet një rol për Amerikën. Gjithmonë kujtoj ish- bosin tim, Xhejms Baker se cfarë tha për Lindjen e Mesme,: “ne nuk mund ta duam paqen më shumë se sa palët. Amerika nuk do zgjidhë problemet e të tjerëve.Por ne mund të jemi aty t’i ndihmojme, ndërsa ata perpiqen të zgjidhin]n problemet e tyre.”
Ofopjme ura, sugjerime, mbështetje morale dhe mbështesim atq që palet gjejnë të pranushme prej tyre.
Mendoj se një rol me i madh i SHBA është i dëshiruar, sepse 30 vjet pas rëënies së Bashkimit Sovjetik dhe Paktit të Varshavës, dhe pishjes së Jugosllaviseë janë prapë të njëjtat probleme të p zgjidhura dhe ato ndikojnë sigurine e amerikanëve si dhe sigurinë e Eruopës Juglindore, kesisoj nuk kërkoj falje për një rol më të madh të SHBA-së, nëse palët duan.
Robert Papa: Ju shikoj Njuzmax ne televizionet kombëtarer . Nuk ju shikoj ete Foksnjuz. Cpo ndodh me Foxnjuz, duhet të pagujane 800 miline dolllare gjoabe për shppifje. Nuk janë më fair and balanced
Xhon Bolton: Eshtë gjykim i rëndë .Presm gjoba të tjer anga kompani dhe ndividë që i hedhin në gjyq për shpifje. I ruoj sukses FoksNjuz sepse besoj ne kemi nevojë për diversitet në infrastrukturën e komunikimit. Netuorket kombëtare kanë qenë partizane qysh kur unë jam angazhuar në politikë duke mbeshtetur Berri Golguoter më 1964.
Konkurneca nuk te demton. Eshtë gjë e mirë edhe në tv .
Robert Papa: Para një java thatë se Trump është kancr i partisë Republikane. Cpo ndodh? A do hyjë DeSantis në garë?
Xhon Bolton: Pollet e fundit e tregojne Trump figurën drejtuse për nominimin. Mbështetja e Desantis eshte ngrenë pak .Mbështetësit u mblodhën rreth Trumpit pas akuzave në nNju Jork, që për mua eshtë teori ligjire shumë ë dobët.
Trump ka beteja të tjera ligjore më shumë thelbesore. Trumpi pati 6-8 javë të mira, Desantis jo, ndaj ështe poshtë. Te tjeë do hyjnë në gare, Desantis do hyjë zyrtarisht, nga mesi i majit. Të shikojmë.
Kudo është ngatërruar Trump, është një situatë e veshtirë polotike. Po fitoi nominimin e partisë, mund të hubmbasë në nëntor dhe ne mund të humbasim shume vende në senat që ndyrhse do i fitonim. Nga shikimi i partisë por edhe i vendit është e rendesishme qq ai të mos e marrë nominimin. Ne po punomë shumë për këtë dhe jam i bindur se nuk do nominohet për të mirën e partisë dhe të vendit
Robert Papa: Ai mund të jetë në burg dhe mund të garojë për president. Apo jo?
Xhon Bolton: Me sistemin tonë, është e mundur.Ai mund te garoje nga burgu. Besoj se dikush duhet ta bindë se nuk është në të mirën e tij të vijojë, se do jetë një perpjekjë humbëse të bëhet president. Ai mund të ndihmojë se cili të jetë kandidati republikan, pra me një rol konstruktiv, do ndihmonte vendin.
Robert Papa: Të spostohemi te Shqiperia. Ambasadorja amerikanë në Tiranë akuzohet nga opozita se ka blerë prona atje. A ka ndonje kod etik për një ambsador të bleje prona aty ku është emëruara?
Xhon Bolton: Pyetje shumë e mire por nuk e di pergjigjen. E kanë këshilluar keq sepse ve në dyshim neutralitetin dhe objektivitetin. Ka shuma ambsadorq qe pasi ikin nuk pranojne punë konsulence nëë vendet ku kanë shërbyer ose cdo lloj tjetër aktiviteti ekonomik. Mund te shkojnë të japim këshilla falas që të forcojnë lidhjet dypalëshe. Konflikti i interesit, shikohte dhe hetohet shume. Natyrisht nuk duhet të kesh lidhje ekonimike kur je ambsador diku.
Robert Papa: Ish-presidenti Berisha u deklalua non grata një vit më parëe, ai mund të fitojë perseri. Çfarë ndodh me ”Non Grata-n” nëse bëhet kryeministër?
Xhon Bolton: Dicka qe ne nuk jemi perballur vitet e fundit. Duhet te shikojme situaten, them ne, SHBA, se unë s’jam ne qeveri, Cdo rast zgjidhet rast pas rasti. Pozita e SHBA duhet të jete: Ne duhet të shikojmë zgjedhje të lira dhe të ndershme në Shqiperi dhe është në dorën e popullit shqiptar. Normalisht, do pranonim rezultatin, Shqipëria është vend aleat, ne duam maërdhënie të mira por më e rendësishmja duam të shikojmë zgjedhje të lira dhe të nderhsme: po ponojmë e shumë ta kemi kete edhe në SHBA, gjithashtu.
Robert Papa: Nuk e e dim se nuk a e shikoni rrezikun rus dhe kinez në Ballkanin Perëndimor. Po blejnë shumë prona. A është e shqetësuar Amerika rreth kësaj?
Xhon Bolton: Kina po blen ioka në SHBA gjithashtu, afër bazave ushtarake kjo jep seinjalin e madh se si duhet të përballemi me rrezikun ruso -kinez.
Jemi mbrap0a per rreikun e atij kercenimi. Na duke konsuktine te kshilli i natos
Duhet të përballëmi kolektikivisht me këtë rrezik. Do na bënte më të fortë
Besoj se aletatët eBE dheNATO-s, dop ta shikojnë në baza globale. Hoze Aznar, ish- kryeminuisiri i Spanjes thoshte se NATO duhet bërë globale, Japonia, Singapor, Australia, Izfraeli. Dickca qe duhet ta konisderpjmëe
Robert Papa: Ju falenderoj amabsasor. E di se keni hyrë në zyrat e reja dhe nuk shjkoj flamurin amerikan. Herën tjetër do vij ta bëjë intervistën në zyrën tuaj.eshtë nder për shkiesit e mij tju kem përsëri në FokusTV .
Xhon Bolton: Shume i kenaqur të jem me ju, dje hymë te zyrat e reja dhe po i regullojme, je i mirëpritur.