Nga Alba KEPI
Morali i një murales është ideali i drejtësisë, denoncimit të padrejtësisë, memories e komunikimit social e sensibilizues të një artisti.
Ky është murales i historisë së një kombi që sportistët i fuste në burg sepse shprehnin të lirë dashurinë për jetên e nuk pranonin diktaturën.
Êshtë murales i historisë së sportit shqiptar, i tifozerisë mes dy skuadrave protagoniste të një shekulli sport shqiptar.
Ky grafit muri i realizuar me mjetet rrethanore të një qelie burgu është memoria më sublime e një revolucioni politik, social e komunikues sic shpreh dhe vetë origjina e fjalës MURALES.
Artisti, njeriu, shqiptari i burgosur realizoi këtë vepêr arti të imazhit në kujtimet e tij ndërsa ndiqte dikur një ndeshje futbolli mes dy futbollistëve talent shqiptarë tê kohës.
Pa fjalê si një instrument i fortë mesazhi e shprese artisti ka kryer këtë vepêr arti shpejt e me shpirt duke evituar sytë e gardianëve e spiunëve të burgut.
Vlera estetike e tij dhe pse në kushtet ekstreme të jetês nuk ka kapërcyer vlerën sociale e komunikuese ashtu sic imponon rregulla bazë e kësaj forme arti që ndër mesazhet kryesore ka protestën e një populli ndaj keq qeverisjes.
Do doja shumë ta intervistoja autorin e këtij murales i gjetur në muret e burgut të Spacit.
Fillimisht do i thoja; Faleminderit per emocionin e sa e sa dekadash më pas, e me pas do e pyesja; Cfarë prezantonte ky grafit në tmerrin e Spacit dikur, e cfare prezanton sot me vetëdijen e peshen e kohës?
Ndeshja Tirona- Partizoni, grafit ne muret e burgut me anti njerezor të komunizimit, nê burgun e Spacit, ku u mbyllënn per vite e vite, e shumë gjetën vdekjen, intelektuale të lirisë së fialës e të shpirtit. Mes tyre mesa duket kishte dhe tifozë të skuadrave kryeqytetase, që me nostalgji pikturonin ne muret kriminele, kujtimin e nje momenti ndeshje te ndjekur ne televizorin bardhe e zi Iliria. Tifozeria ne nje ndeshje futbolli ka qene nje forme shprehje e protestes tironse kunder komunizmit! Per te mos harruar.
Sot qeveria celebron muralesib e Mesit e nderon fenomenet e botës ndërsa talentët e historisë së sportit shqiptar i ka harruar e talente të tjera po i emigrojnë cdo ditë.
Nuk ka zhvillim civil e art bashkëkohor pa kujtesë e vëmendje komunikuese ndaj historisë së ambientit ku jeton.
Murales i Mesit në Tiranë i ngjan propagandës së lidershipit qeveritar që vdes të jetë në faqet e mediave botërore qoftë dhe për poturet anti protokoll të veshjes.
Fotografia e realizuar më 2017 nga fotografi e video gazetari Oskar Durand… Lojtari i Tirones me ngjan shume me legjendarin Arben Minga. RIP!
Sa shume emocionuese kjo pikturë e thjeshtë muri që deshmon se autori ishte artist i burgosur, e se dhe kujtimi i një ndeshje futbolli i sillte një frumë ajri lirie.