Nga Felix BILANI
Edi Rama, si kryeministër i Shqipërisë, ka udhëhequr vendin për më shumë se një dekadë. Gjatë kësaj periudhe, shumë kritikë dhe analistë e kanë konsideruar qeverisjen e tij si një formë të diktaturës moderne, ku pushteti është centralizuar dhe është përdorur për përfitime personale dhe politike, duke minuar demokracinë, shtetin e së drejtës dhe institucionet demokratike. Disa nga arsyet se pse qeverisja e Edi Ramës ka arritur në një fazë që kërkon rrëzimin e diktaturës së tij dhe përse kjo është e nevojshme për të shpëtuar të ardhmen e demokracisësë Shqipërisë.
1. Centralizimi ekstrem i pushtetit dhe korrupsioni institucional
Një nga elementet më shqetësuese të qeverisjes së Edi Ramës është centralizimi i pushtetit në duarte tij dhe të një grupi të ngushtë njerëzish. Në një sistem demokratik, pushteti duhet të shpërndahet dhe të ekzekutohet në mënyrë të balancuar, por Rama ka krijuar një sistem,në të cilin vendimet e rëndësishme merren vetëm nga ai dhe një grup i vogël rreth tij, shpesh pa konsultime të mjaftueshme me institucionet përkatëse dhe pa transparencë. Ky centralizim i pushtetit minon proceset demokratike dhe krijon një klimë të frikës dhe autoritarizmit.
Ky centralizim ka pasuar edhe me përdorimin e pushtetit për të favorizuar grupe të caktuara, shpesh të lidhura me interesat ekonomikë dhe politikë të individëve të lartë të partisë. Si pasojë, Shqipëria është përfshirë nga një klimë e thellë korrupsioni, ku shfrytëzimi i fondeve publike dhe përfitimet personale për ata që janë në pushtet, janë të dukshme, sip.sh. rastet e njohura të inceneratorëve dhe tenderëve të dyshimtë. Ky sistem favorizues ka penguar zhvillimin e një ekonomie të shëndetshme dhe ka krijuar një hendek të thellë ndërmjet klasës politike dhe qytetarëve, të cilët vuajnë nga varfëria dhe mungesa e mundësive për një jetë më të mirë.
2. Minimi i pushtetit të pavarur dhe dëmtimi i shtetit të së drejtës
Një tjetër aspekt që e bën qeverisjen e Edi Ramës diktaturë moderne është përdorimi i pushtetit për të kontrolluar dhe për të minuar funksionimin e institucioneve të pavarura. Rama ka përdorur ndikimin e tij për të kontrolluar sistemin gjyqësor, prokurorinë dhe policinë, duke e bërë të vështirë që këto institucione të veprojnë në mënyrë të pavarur dhe të ndershme. Kjo ka krijuar një sistem ku individët e lidhur me pushtetin mund të shpëtojnë nga ndjekja ligjore, duke përfshirë raste të korrupsionit të lartë, shkelje të ligjit dhe abuzime të tjera me pushtetin.
Po ashtu, Ramaështë përpjekur të përdorë administratën shtetërore për të ndikuar në zgjedhjet dhe për të krijuar një klimë frike, ku ata që kundërshtojnë politikën e tij janë shënjestra e represionit. Ky lloj kontrolli mbi shtetin e së drejtës dhe organet e pavarura ka rrezikuar seriozisht stabilitetin e institucioneve demokratike dhe e ka bërë të pamundur zhvillimin e një shoqërie të drejtë dhe të barabartë për të gjithë qytetarët.
3. Rreziku për demokracinë dhe pushteti i vetëm
Një nga pasojat më të mëdha të një qeverisjeje autoritare është ndalimi i lirisë së shprehjes dhe mangësia e një opozite të fortë dhe të pavarur. Gjatë viteve të tij në pushtet, Rama ka përdorur mundësinë për të sulmuar mediet e pavarura dhe opozitën që janë kritike ndaj politikave të tij. Ai ka tentuar të krijojë një klimë, ku dëgjohet vetëm zëri i tij dhe përqafohen vetëm politikat që promovonai.
Në një demokraci të shëndetshme, opozita dhe media duhet të jenë pjesë e domosdoshme e procesit politik, duke ofruar mundësi për debate dhe kritikë të pushtetit. Edi Rama shpesh ka tentuar të neutralizojë opozitën, duke i bërë presion në mënyra të ndryshme dhe duke i penguar mundësinë për të konkurruar në mënyrë të barabartë në zgjedhje. Ky është një element tjetër i diktaturës moderne, që minon të drejtat e qytetarëve për të marrë pjesë në një sistem të lirë dhe demokratik.
4. Përkeqësimi i standardeve të qeverisjes dhe menaxhimit të burimeve publike
Qeverisja e Edi Ramës ka dështuar në krijimin e një sistemi të qëndrueshëm dhe efikas për menaxhimin e burimeve publike. Pavarësisht premtimeve të mëdha për modernizimin e infrastrukturës dhe zhvillimin e ekonomisë, shumë projekte janë realizuar pa transparencë, pa planifikimin e duhur dhe pa përfitime reale për qytetarët. Ka pasur shumë raste, si në projektet e inceneratorëve, ku miliarda lekë janë shpenzuar për projekte që nuk kanë përmbushur asnjë prej objektivave të tyre dhe kanë përfituar vetëm grupe të caktuara.
Ky keqmenaxhim dhe abuzim ka bërë që Shqipëria të mbetet një vend me standarde të ulëta jetese për shumicën e qytetarëve, me shërbime publike të dobëta dhe një sistem shëndetësor dhe arsimor që nuk ofron mundësi për zhvillim afatgjatë. Po ashtu, kriza e shëndetësisë dhe mungesa e përparimit në shumë sektorë të tjerë janë pasojë direkte e keqmenaxhimit, abuzimit dhe mungesës së vizionit afatgjatë.
5. Shkatërrimi i besimit të publikut dhe dëmtimi i imazhit ndërkombëtar
Qeverisja e Edi Ramës ka krijuar një atmosferë ku besimi i qytetarëve në institucionet e shtetit është ulur ndjeshëm. Korrupsioni, dështimi në realizimin e projekteve të mëdha dhe centralizimi i pushtetit kanë bërë që shumë qytetarë të humbasin besimin në mundësinë për të ndryshuar situatën përmes sistemit politik aktual. Kjo pasqyrohet gjithnjë e më shumë si shqetësim për mundësinë e Shqipërisë për të integruar më tej në Bashkimin Europian, pasi qeveria e Ramës nuk ka arritur të krijojë një ambient të përshtatshëm për zhvillimin e demokracisë dhe për realizimin e standardeve të kërkuara nga BE.
Për më tepër, Rama ka përdorur mundësinë për të manipuluar imazhin e Shqipërisë në skenën ndërkombëtare, duke krijuar një fasadë të përparimit dhe suksesit, ndërkohë që realiteti është krejt tjetër. Kjo ka shkaktuar një rënie të besimit të partnerëve ndërkombëtarë dhe ka vështirësuar mundësinë e mbështetjes për projekte zhvillimore të nevojshme për vendin.
Nevoja për një ndryshim radikal dhe rrëzimin e diktaturës së Ramës
Në përfundim, qeverisja e Edi Ramës është shndërruar në një diktaturë moderne që kërcënon demokracinë dhe të drejtat e qytetarëve. Pushteti i tij i centralizuar, korrupsioni i gjerë, manipulimi i institucioneve shtetërore dhe minimi i lirisë së shprehjes dhe opozitës janë elemente që dëshmojnë se Shqipëria ka nevojë për një ndryshim të thellë dhe për një lider që të punojë për fuqizimin e demokracisë, sundimin e ligjit dhe zhvillimin e qëndrueshëm të vendit.
Për të shpëtuar Shqipërinë nga kjo diktaturë moderne dhe për të rinovuar shpresën për një të ardhme më të mirë, është e domosdoshme që Rama të largohet nga pushteti, duke hapur mundësinë për një qeverisje të bazuar në meritokraci, transparencë dhe përfaqësim të vërtetë të qytetarëve. Kjo lloj qeverisjeje është një hap i rëndësishëm drejt një Shqipërie të drejtë, të lirë dhe demokratike.