Gazeta RD
Rama nuk arrin dot të certifikojë farsën elektorale të 11 majit në Bruksel. Përfaqësuesja e Komisionit Europian ka deklaruar se BE do të presë raportin përfundimtar të OSBE/ODIHR për zgjedhjet, ndërsa ka nënvizuar parregullsitë e zgjedhjeve.
DEKLARATA E PËRFAQESUESES SË KOMISIONIT EUROPIAN, SIGRID BRETTE
Komisionin – shumë janë të përfshirë në këtë – për të mbështetur ministritë shqiptare në përafrimin e legjislacionit me legjislacionin e BE-së. Progresi në sundimin e ligjit ishte vendimtar për ta bërë këtë të mundur.
Do të doja të përmend shkurtimisht disa pika që janë përmendur më parë, sepse janë me rëndësi: vazhdimi i reformës në drejtësi dhe procesi i vetingut të gjyqtarëve dhe prokurorëve ka qenë kyç, si edhe rezultatet vendimtare dhe pozitive të strukturës speciale kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit (SPAK).
Por tani, duke parë përpara, duhet të shfrytëzojmë këtë moment. Edhe pse negociatat kanë filluar tashmë në klasterët teknikë, Shqipëria nuk duhet të humbasë fokusin te nevoja për të çuar përpara reformat në sundimin e ligjit, për të përmbushur edhe kriteret e përkohshme (interim benchmarks), siç janë përmendur më parë.
Këtu, roli i Kuvendit është thelbësor. Para pushimeve të verës, presim, për shembull, miratimin e ligjit për Zyrën e Rikuperimit të Aseteve, dhe më pas në shtator dhe tetor, me fillimin e legjislaturës së re, presim disa paketa të rëndësishme ligjore:
• një paketë kundër korrupsionit (përfshirë konfliktin e interesit, mbrojtjen e sinjalizuesve),
• një paketë për median,
• një paketë ligjore për drejtësinë, veçanërisht për anëtarët jo-magjistratë të Këshillit të Lartë Gjyqësor dhe Këshillit të Lartë të Prokurorisë,
• si dhe një paketë për barazinë.
Pra, ka një listë të gjatë, dhe ju jeni të vetëdijshëm për këtë. Ato janë të përshkruara qartë në Pozicionin e Përbashkët të BE-së për Klasterin 1, dhe ne me të vërtetë shpresojmë që të ndodhin sa më shpejt sapo të nisë legjislatura e re në shtator.
Është absolutisht jetike që Shqipëria të vazhdojë të japë rezultate të prekshme në fushat kyçe të sundimit të ligjit, dhe të udhëhiqet nga disa parime thelbësore.
Një nga parimet më të rëndësishme që ne e përsërisim vazhdimisht është se reforma në drejtësi duhet të jetë një proces i pakthyeshëm. Arritjet e saj duhet të ruhen dhe të konsolidohen.
Pavarësia e SPAK-ut duhet të respektohet plotësisht dhe kapaciteti i tij operativ të forcohet më tej. Ne e dimë që SPAK është institucioni më i besuar në vend dhe nuk mund ta theksojmë mjaftueshëm rolin vendimtar që ka luajtur në krijimin e këtij momenti të paparë në negociata.
Një tjetër fushë e rëndësishme është lufta kundër korrupsionit, krimit të organizuar dhe trafikut të drogës. Këtu fokusi duhet të jetë te forcimi i zinxhirit të zbatimit të ligjit, përfshirë edhe Byronë Kombëtare të Hetimit (BKH) – veçanërisht në kapacitetet hetimore dhe specializimin – si dhe forcimi i integritetit dhe kapaciteteve të policisë.
Së fundmi, kur flasim për kriteret e përkohshme, fusha e të drejtave themelore, sidomos liria e medias, duhet të përmirësohet. Duhet të fillojë me mbrojtjen e gazetarëve, pavarësinë e transmetuesit publik dhe rregullatorit të medias, forcimin e pluralizmit dhe transparencës së financimit të medias. Këto janë prioritetet tona afatshkurtra përpara takimit të radhës që të mund të fillojmë mbylljen e kapitujve. Këto kritere të përkohshme duhet të përmbushen.
Tani, më lejoni të them disa fjalë për rezultatet e zgjedhjeve të majit.
Dua të përshëndes pjesëmarrjen e disa eurodeputetëve në misionin vëzhgues të OSBE/ODIHR, gjë që tregon bashkëpunimin e fortë mes Parlamentit Evropian dhe Kuvendit – një bashkëpunim që është kyç në këtë proces.
Raporti i misionit të vëzhgimit të zgjedhjeve nga OSBE/ODIHR dha një pasqyrë të mirë për mënyrën si u zhvilluan zgjedhjet. Në anën pozitive u përmend:
• pjesëmarrja nga jashtë vendit (votimi i diasporës),
• administrimi profesional i ditës së votimit, dhe
• bashkëpunimi mes SPAK-ut, KQZ-së dhe Prokurorisë së Përgjithshme.
Megjithatë, në raport u evidentuan edhe probleme si:
• keqpërdorimi i burimeve shtetërore nga partia në pushtet,
• ndikimi i rrjeteve të patronazhit mbi votuesit, si dhe
• vështirësitë që vijnë nga financimi jotransparent dhe interesat e biznesit në media.
Nga ana jonë në Komision, ne e kemi ndjekur këtë proces nga afër, e marrim seriozisht mangësitë e identifikuara dhe po monitorojmë gjithashtu procesin aktual të rinumërimit të kutive në Tiranë. Inkurajojmë autoritetet shqiptare që t’i marrin parasysh këto rekomandime.
Në përfundim:
Duke parë përpara, dua të theksoj sërish rolin vendimtar të Kuvendit në sigurimin e anëtarësimit të Shqipërisë në BE – nëpërmjet mbështetjes së reformave të nevojshme dhe ndërtimit të konsensusit të gjerë politik.
Ne vërtetë mbështetemi te kjo mbështetje ndërpartiake e vazhdueshme për anëtarësimin në BE, si dhe dialogu politik konstruktiv dhe gjithëpërfshirës – kjo është mënyra e vetme për të arritur objektivin që Shqipëria të mbyllë të gjithë kapitujt e negociatave deri në fund të vitit 2027.
Afati kohor është ambicioz, por është i arritshëm, me punë të palodhur dhe vullnet të mirë nga të gjitha palët.
Dhe sërish: prioriteti kryesor tani janë kriteret e përkohshme, dhe mezi presim bashkëpunimin e vazhdueshëm.
