Gazeta RD
Nga Beqir Sina, New York
Ai ka akuzuar Departamentin e Shtetit për përdorimin e ndihmës për të mbështetur donatorë demokratë, duke përfshirë Ramën
Uashington, DC – Lee Zeldin, administrator i Agjencisë për Mbrojtjen e Mjedisit (EPA) në administratën Trump, ka akuzuar administratën e ish-Presidentit Joe Biden për shpërdorim të miliardave dollarëve të taksapaguesve amerikanë përmes Ligjit për Reduktimin e Inflacionit (IRA) të vitit 2022.
Në një intervistë për Fox Business dhe një podcast me Miranda Devine (gusht 2025), Zeldin deklaroi se ka nisur hetime për të zbuluar trajtimin e fondeve të destinuara për ndryshimet klimatike dhe keqpërdorimin e mundshëm të parave për importe turbinash me erë.
Zeldin e cilëson këtë si një “skemë të qëllimshme” për të shpërndarë para me mbikëqyrje minimale para se Donald Trump të merrte detyrën në janar 2025, duke e quajtur një formë “pastrimi parash” drejt organizatave joqeveritare (NGO) me lidhje politike të majta.
Sipas Zeldin, rreth 20 miliardë dollarë nga IRA-ja u “parkuan” në institucione financiare private, si Citibank, dhe u shpërndanë te tetë entitete, kryesisht NGO, të cilat më pas i transferuan fondet te grupe aktiviste.
Për shembull:
2 miliardë dollarë shkuan te Power Forward Communities, një grup i lidhur me ish-kandidaten demokrate Stacey Abrams, pavarësisht se ky grup raportoi vetëm 100 dollarë të ardhura në 2023.
1.6 miliardë dollarë u shpërndanë te 105 entitete, duke përfshirë grupe aktiviste të majta.
Fondet u shpërndanë me afate të shkurtra (p.sh., 3 javë për 2 miliardë dollarë), duke krijuar konflikte interesi dhe mungesë transparence.
Zeldin citon një video të Project Veritas (dhjetor 2024), ku një zyrtar i EPA-së pranon se paratë u shpërndanë shpejt për të shmangur kontrollin e administratës Trump, duke e quajtur këtë “hedhje shufrash ari nga Titaniku”.
Ai pretendon se ish-zyrtarë të Obama-s dhe Biden-it përfituan personalisht, duke shpresuar punësim te këto NGO pas largimit nga detyra.
Fondet vinin nga Greenhouse Gas Reduction Fund (i njohur si “green bank”), i miratuar nga demokratët pa mbështetjen republikane. Republikanët e quajnë atë një “fond baltë” për grupe politike.
Zeldin ka anuluar kontrata, përfshirë një të Climate United Fund (7 miliardë dollarë) dhe një grant 50 milionë dollarësh për Climate Justice Alliance, një grup me slogane pro-Palestinës.
Çështja është referuar te Inspektorati i Përgjithshëm i EPA-së dhe Departamenti i Drejtësisë për hetime penale, me Zeldin që premton “zero tolerancë ndaj shpërdorimit”.
Në shkurt 2025, Komiteti i Energjisë dhe Tregtisë në Dhomën e Përfaqësuesve shqyrtoi shpenzimet e Biden-it. Inspektori i Përgjithshëm i EPA-së pranoi se afatet e shkurtra krijuan “situata rreziku” për abuzim.
Demokratët e quajnë akuzën e Zeldin “stunt politik” për të mbështetur prerje taksash për të pasurit, duke mbrojtur fondet si ndihmë për komunitetet e varfra dhe energjinë e pastër.
Megjithatë, raportet e EPA-së tregojnë mungesë kontrolli, duke mbështetur pretendimet e Zeldin.
Kjo është pjesë e një fushate më të gjerë të administratës Trump për të ulur buxhetin e EPA-së me 65% dhe për të prioritizuar “dominimin energjetik” mbi politikat klimatike.
Zeldin, një aleat i ngushtë i Trump-it, ka qenë kritik i IRA-së që nga koha si kongresmen, duke e quajtur atë “shpërdorim të papërgjegjshëm”.
Lidhja e hetimeve me Shqipërinë, nuk ka të bëjë me akuzua të drejtpërdrejta ndaj Biden-in për shpenzime të mëdha me Shqipërinë në kuadër të IRA-së, por Lee Zeldin vazhdimisht ka kritikuar politikat e administratës Biden për ndihmën e huaj kur ai ishte kongresmen (2015-2023).
Pikërishtë për këtë Zeldin i ka vënë në dyshim favorizimin e interesave të George Soros në Shqipëri, veçanërisht përmes fondeve të USAID-it.
Sipas shtypit SHBA-të kanë dhënë mbi 616 milionë dollarë ndihmë për Shqipërinë, që nga 1992, me rreth 30-50 milionë dollarë në vit nën Biden, kryesisht për zhvillim ekonomik, sundim ligji dhe integrim në BE/NATO.
Shtypi amerikan thotë se 270 milionë dollarë nga USAID shkuan te East West Management Institute (EWMI), një NGO e lidhur me Soros, për reforma gjyqësore (2018-2025).
Kurse republikanët, përfshirë Zeldin, e kritikojnë këtë si ndihmë për qeverinë socialiste të Edi Ramës, duke e quajtur “shkatërrim të demokracisë”.
Në 2021-2024, rreth 100 milionë dollarë u dhanë për projekte energjie të pastër në Ballkanin Perëndimor, përfshirë Shqipërinë. (projektin e Yuri kim me Belinda Ballkun për Skavicën).
Si dhe 13.8 milionë dollarë nga Millennium Challenge Account janë dhënë për luftën kundër korrupsionit.
Më 3 tetor 2020 (nën Trump), Nënsekretari Keith Krach nënshkroi një Memorandum Bashkëpunimi Ekonomik SHBA-Shqipëri, duke theksuar tregti, energji dhe investime.
Ky memorandum ka vazhduar nën Biden, duke lehtësuar ndihma si 144 milionë dollarë armë të shitura Shqipërisë (2020-2025), përfshirë 42 milionë dollarë në 2020.
Në janar 2025, administrata Trump pezulloi 1.7 miliardë dollarë ndihmë për Ballkanin, duke prekur 72 milionë dollarë për 22 projekte në Shqipëri dhe rajon.
Zeldin ka qenë ai që e ka pyetur publikisht Sekretarin e Shtetit Antony Blinken (2021) për sanksionet ndaj ish-Presidentit Sali Berisha, duke i quajtur ato “hakmarrje politike” për lidhjet e Berishës me republikanët dhe kundërshtimin e Soros.
Ai po ashtu ka akuzuar Departamentin e Shtetit për përdorimin e ndihmës për të mbështetur donatorë demokratë, duke përfshirë Ramën.
Akuzat e Zeldin për “fondin e fshehtë” të Biden-it fokusohen kryesisht në SHBA, por kritikat e tij për ndihmën e huaj shtrihen edhe te Shqipëria, veçanërisht për fondet e USAID-it.
Me anulimin e 22 miliardë dollarëve kontrata EPA-je dhe pezullimin e ndihmës për Ballkanin, Zeldin premton hetime të rrepta për çdo shpenzim të dyshimtë.
Gjykatat po shqyrtojnë sfidat ligjore kundër këtyre veprimeve, ndërsa debati mbetet i ndezur mes republikanëve dhe demokratëve.
